De grote hoed van Harm van der Duim bood gelukkig uitkomst (daar was er maar 1 van) en zodoende was rond achten de groep van 5 rond Harm geformeerd om naar Tijnje af te reizen. Nu ben je vanaf Gorredijk in 10 minuten met de auto in Tijnje dus we moesten bij het beginpunt van de excursie nog even 20 minuten wachten op de mensen die rechtstreeks kwamen voor de excursie die voor half negen was ingepland.
Het eerste beeld was een betonpad in een weiland met Engels raaigras; niet echt afwijkend van de andere vogelarme steppes rondom ons. Maar na het betonpad afgelopen te hebben, stond onze excursieleider, Klaas Jager, reeds te wachten om ons een erg rijk weidevogelgebied te laten zien. 
Dit laag gelegen gebied van ruim honderd hectare was bij de laatste ruilverkaveling, zo’n 40 jaar geleden, fûgeltjelân geworden en aan SBB toegewezen. Door de lage ligging was er jarenlang sprake van een behoorlijke kwelstroom die mineraalrijk water vanuit het Drents plateau aanvoerde en zo voorkwam dat de bodem verzuurde. Dit in combinatie met ruwe mest en maaien en weiden na het broedseizoen, creëerde optimale omstandigheden voor weidevogels als Grutto en Watersnip.
De Grutto was dit jaar met circa 80 paar aanwezig. Vorig jaar waren het er 100 en het zijn er ook wel 200 geweest. Voor de Watersnip is het met tientallen paren één van de beste broedgebieden van heel Nederland! Een uniek stukje Opsterland dus. Door de diepontwatering van de gebieden rondom de Lange Ripen, ligt de omgeving tegenwoordig echter niet meer hoger maar eerder lager dan het reservaat. Daardoor wordt de kwelstroom zwakker en wordt de bodemkwaliteit aangetast. Dit is een serieuze bedreiging voor de weidevogels. Ook predatie is een probleem. Onder andere Zwarte kraaien weten het gebied te vinden en meerdere keren werden tijdens ons bezoek kraaien aangevallen door grote groepen Grutto’s. Diverse legsels van de Kievit waren volgens Klaas dit jaar reeds verloren gegaan ten gevolge van predatie door de Zwarte kraai. 

Hoewel predatie een serieus probleem is, is in de kern het veranderd grondgebruik of beter gezegd de hele landinrichting funest voor de weidevogels. Zo werd in het kader van de vermelde ruilverkaveling ook het Tijnsterbos aangelegd; ook een prima broedlocatie voor predatoren als Zwarte kraai en Buizerd. Verder kan in het hoge gras van de hedendaagse cultuursteppes geen kuiken meer uit de voeten en valt in die monotone graslanden elke afwijking op (als een nest) doordat er geen mozaïekpatroon meer aanwezig is om als camouflage te dienen. 

Ondanks alle bedreigingen hadden we een fantastische vogelochtend en moesten we echt achter elkaar lopen om geen nesten plat te trappen. Voor mij was het de eerste keer dat ik een nest van de Watersnip met vier mooie eitjes zag. Naast Grutto, Kievit, Watersnip en Tureluur, troffen we soorten aan als kemphaan, Velduil, Blauwe Kiekendief, Buizerd, Torenvalk, Ooievaar, Krakeend, Kuifeend, Wilde Eend, Slobeend, Meerkoet, Graspieper, Gele Kwikstaart, Grauwe Ganzen, Grote Canadese ganzen etc. etc. Het kon niet op.
Al met al is de Lange Ripen (nog) een prachtige weidevogeloase in een intensief gebruikt cultuurlandschap. Laten we hopen dat de vogelbescherming van mensen als Klaas Jager hier succesvol is. Dit door de vogelwaarde van het gebied in kaart te brengen en om het gebied verder te versterken door initiatieven te ontplooien om het met nabijgelegen gebieden te verbinden. Alleen zo is het mogelijk dat dit vogelreservaat ook in de toekomst aan de (weide)vogels de mogelijkheid biedt om er een broedsel groot te brengen.

Wietze van der Meulen, 06.05.2024