De vroedmeesterpad dankt zijn naam aan de zeer merkwaardige broedverzorging.
Het mannetje houdt na de paring de eiersnoeren 3 – 7 weken om achterlijf en poten gewikkeld.
Overdag graaft hij zich in de grond in. Op deze manier wordt het risico verkleind dat er iets mis gaat met de eieren. Als die op uitkomen staan gaat het mannetje naar het water en kruipen de larven naar buiten.
Het is de enige pad die op het land paart.
De vroedmeesterpad die tot 5,5 cm groot wordt lijkt veel op de gewone padden. De kop is breed en plat, de huid vrij glad met aan beide zijden op de rug een huidstrook met wrattige knobbels. De tanden bevinden zich in de bovenkaak. Er is een duidelijk trommelvlies. Het is een landdier met een verborgen leefwijze.
Het mannetje maakt een monotoon geluid, een korte fluittoon en wordt alleen ’s avonds gehoord als de pad uit zijn schuilplaats komt vanaf mei tot augustus.
Tussen de tenen van de niet al te lange achterpoten zitten zwemvliezen.
De meestal eenkleurig asgrauwe bovenzijde loopt over in geel, bruin of groen, De onderzijde is wit- tot geelachtig grijs meestal met zwarte stippen en groenachtige of rode vlekken.
Keel en borst zijn dikwijls grijs gespikkeld en op de poten zitten grote zwarte vlekken.
De paring vindt plaats in de maand mei. De larven worden 1,5 -2 cm lang, overwinteren in de modder en groeien in juni-juli uit tot padjes.
Voorkomen
Het leefgebied van de vroedmeesterpad bevindt zich uitsluitend in het midden en zuidwesten van Europa. De soort komt niet voor in Engeland. In Nederland is de verspreiding beperkt tot het stroomgebied van de Geul waar hij in behoorlijk aantal voorkwam. In België was de pad algemeen in de kalkstreken.
De vroedmeesterpad voelt zich thuis in heuvel- en bergland onder stenen in verlaten groeven, in scheuren van oude muren en tussen wortels van struiken en bomen.
Op verschillende plekken in Nederland is de pad uitgezet. Bijvoorbeeld in tuinen in de binnenstad van Utrecht waar hij zich goed handhaaft.
In Nederland komt de vroedmeesterpad voor op de Rode lijst als “kwetsbaar”en is er een beschermingsplan voor Limburg opgesteld. Ook in Europees verband heeft de pad een hoge beschermingsstatus.